Trang thông tin tổng hợp Viện Kiểm Sát Khánh Hòa

1/ Chậm kê biên, xử lý tài sản để đảm bảo thi hành án

Đây là một dạng vi phạm phổ biến trong công tác thi hành án dân sự tại tỉnh Khánh Hòa. Việc không tổ chức cưỡng chế, kê biên, xử lý tài sản thi hành án kịp thời của Chấp hành viên đã vi phạm về những việc Chấp hành viên không được làm theo khoản 8 Điều 21 Luật thi hành án dân sự: “kéo dài thời gian giải quyết việc thi hành án được giao không có căn cứ pháp luật” và không tuân thủ quy định tại khoản 1 Điều 46 Luật thi hành án dân sự: “Hết thời hạn quy định tại khoản 1 Điều 45 của Luật này, người phải thi hành án có điều kiện thi hành án mà không tự nguyện thi hành án thì bị cưỡng chế”, làm ảnh hưởng thậm chí gây thiệt hại đến quyền lợi của các bên đương sự. Điển hình:

Qua kiểm sát việc thi hành các Quyết định thi hành án số 168 ngày 14/12/2010, số 03 ngày 01/10/2012, số 273 ngày 02/01/2013, số 551 ngày 29/5/2013 và số 622 ngày 28/6/2013 về việc ông Võ Ngọc Hiệp và Công ty TNHH Chế biến - Xuất khẩu thủy sản Cam Ranh phải trả cho Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam, Ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam và các tổ chức, cá nhân là 92 tỷ đồng (số tròn) và lãi chậm thi hành án theo quy định.

Qua xác minh, ngoài 02 nhóm tài sản là các loại thiết bị, máy móc và xe ô tô đảm bảo thế chấp cho 02 ngân hàng trên theo bản án, Chấp hành viên xác định: Vợ chồng ông Hiệp, bà Huân đang quản lý, sử dụng lô đất diện tích             579,1 m² thuộc thửa 64, tờ bản đồ số 18 tại Linh Phú, Cam Linh, Cam Ranh và lô đất diện tích 10.860,9 m²  thuộc thửa 89, tờ bản đồ số 14 tại Lộc Hải, Cam Lộc, Cam Ranh được UBND thành phố Cam Ranh cấp ngày 14/01/2011, có tài sản trên đất; Phân xưởng chế biến đông lạnh của Công ty TNHH Chế biến - Xuất khẩu thủy sản Cam Ranh xây dựng trên diện tích đất 19.578,8m² được UBND tỉnh Khánh Hòa cho thuê đến ngày 08/02/2022, do ông Võ Ngọc Hiệp làm Tổng giám đốc.

Theo hồ sơ, ngày 28/01/2015, Chấp hành viên đã tiến hành kê biên tài sản thế chấp, ngày 11/12/2015 thông báo kết quả thẩm định giá tài sản đảm bảo cho Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam là 4.808.292.000 đồng, tài sản đảm bảo cho Ngân hàng Kỹ thương là 3.896.462.000 đồng và tiến hành ký hợp đồng bán đấu giá nhưng không có người đăng ký mua, đang thực hiện thủ tục giảm giá tài sản đã kê biên.

Xét thấy: Tổng cộng giá trị 02 nhóm tài sản đảm bảo được Chấp hành viên cưỡng chế nêu trên chưa đến 09 tỷ đồng, chênh lệch thấp hơn đến 83 tỷ đồng so với nghĩa vụ phải thi hành án (chưa tính lãi phát sinh đến thời điểm hiện nay) là quá lớn. Nhưng đến nay đã hơn 02 năm, Chấp hành viên không cưỡng chế đối với số tài sản còn lại nêu trên của người phải thi hành án để đảm bảo thi hành án là vi phạm quy định tại khoản 1 Điều 46 Luật thi hành án dân sự. Do đó, Viện kiểm sát tỉnh Khánh Hòa đã ban hành kiến nghị yêu cầu Cục trưởng Cục thi hành án dân sự tỉnh chỉ đạo Chấp hành viên tổ chức cưỡng chế đối với các tài sản còn lại nêu trên của ông Võ Ngọc Hiệp và Công ty TNHH Chế biến - Xuất khẩu thủy sản Cam Ranh để đảm bảo theo quy định pháp luật.

2/ Vi phạm trong việc ban hành Quyết định kê biên tài sản

Phòng 11 Viện kiểm sát tỉnh Khánh Hòa nhận được Quyết định cưỡng chế số 03/QĐ-CTHADS ngày 30/12/2015 của Cục thi hành án dân sự tỉnh Khánh Hòa với nội dung: Kê biên tài sản là một phần quyền sử dụng đất tại thửa số 146, thuộc tờ bản đồ số 21, Tổ 19 Tây Bắc, Vĩnh Hải, Nha Trang, thuộc quyền sở hữu của Nguyễn Văn Xiêm để đảm bảo thi hành án. Tuy nhiên, qua kiểm sát hồ sơ nhận thấy bản án tuyên tiếp tục kê biên tài sản trên để đảm bảo thi hành án. Do đó, Cục thi hành án dân sự tỉnh Khánh Hòa không phải ban hành Quyết định cưỡng chế kê biên tài sản mà chỉ tiếp tục tổ chức xác minh, đo vẽ để định giá, xử lý tài sản theo Điều 127 Luật thi hành án dân sự. Do đó, Viện kiểm sát tỉnh đã trực tiếp yêu cầu Chấp hành viên khắc phục vi phạm nêu trên, Chấp hành viên chấp nhận và ban hành Quyết định thu hồi Quyết định cưỡng chế số 03/QĐ-CTHADS ngày 30/12/2015.

3/ Vi phạm trong việc ban hành Quyết định giải tỏa kê biên tài sản

Qua kiểm sát hồ sơ thi hành án số 27/QĐ-THA ngày 27/10/2008 về việc ông Nguyễn Đức Lập phải thanh toán cho ông Nguyễn Long Thành số tiền 1.810.028.394 đồng và tiền lãi phát sinh do chậm thi hành án. Nhận thấy: Cục thi hành án dân sự tỉnh Khánh Hòa đã ra Quyết định cưỡng chế số 17/QĐ-CTHA ngày 30/01/2015 kê biên tài sản của ông Lập tại thôn Phú Bình, xã Vĩnh Thạnh, TP. Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa. Ngày 10/3/2016, tại Cục thi hành án dân sự, ông Thành đồng ý nhận 1.810.028.394 đồng tiền mặt do ông Lập trả và cho ông Lập phần tiền lãi phát sinh do chậm thi hành án. Ngày 11/3/2016, Cục thi hành án dân sự đã ra Quyết định đình chỉ thi hành án số 10/QĐ-CTHADS đối với ông Nguyễn Đức Lập về phần tiền lãi phải trả.

Trên cơ sở kết quả thi hành án của ông Lập, Cục thi hành án dân sự ra Quyết định giải tỏa kê biên số 02/QĐ-CTHADS ngày 11/3/2016 căn cứ điểm b khoản 1, Điều 105 Luật thi hành án dân sự: “Đương sự đã thực hiện xong nghĩa vụ thi hành án và các chi phí thi hành án theo quy định của Luật này” nhưng không căn cứ điểm d, khoản 1 Điều 105: “Có quyết định đình chỉ thi hành án theo quy định tại Điều 50 của Luật này” là không phù hợp quy định pháp luật, vì ông Lập chưa thực hiện xong nghĩa vụ thi hành án đối với phần lãi phát sinh. Viện kiểm sát tỉnh Khánh Hòa đã trực tiếp yêu cầu Chấp hành viên khắc phục vi phạm nêu trên, Chấp hành viên chấp nhận và ban hành Quyết định sửa đổi, bổ sung đối với Quyết định giải tỏa kê biên tài sản theo yêu cầu của Viện kiểm sát.

4/ Hướng dẫn thanh toán tiền thi hành án cho khoản nợ bảo hiểm

Viện kiểm sát tỉnh Khánh Hòa nhận được công văn số 556/VKSTC-V11 ngày 23/02/2016, hướng dẫn về việc thanh toán tiền thi hành án cho các khoản nợ bảo hiểm của Viện kiểm sát Tối cao sau khi thống nhất quan điểm với Bộ Tư pháp như sau:

Theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 47 Luật thi hành án dân sự thì thứ tự ưu tiên thanh toán các khoản nợ bao gồm: Tiền cấp dưỡng, tiền lương, tiền công lao động, tiền trợ cấp thôi việc, trợ cấp mất việc làm, trợ cấp mất sức lao động; tiền bồi thường thiệt hại về tính mạng, sức khỏe, tổn thất về tinh thần, sau đó đến các khoản nợ khác. Như vậy, Điều 47 Luật thi hành án dân sự không quy định cụ thể về ưu tiên trả nợ các khoản bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp. Tuy nhiên, căn cứ quy định tại các Điều 91, 92 Luật bảo hiểm xã hội năm 2006, Điều 15 Luật bảo hiểm y tế năm 2008 và Điều 44 Luật việc làm năm 2013 thì hàng tháng, người lao động, người sử dụng lao động có trách nhiệm đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp trên cơ sở tiền lương, tiền công của người lao động. Ngoài ra, theo quy định tại khoản 3 Điều 186 Bộ luật lao động năm 2012 thì đối với người lao động không thuộc đối tượng đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp thì không phải đóng các loại bảo hiểm trên và người sử dụng lao động phải trả thêm vào tiền lương, tiền công cho người lao động với số tiền tương ứng với phần trách nhiệm của người sử dụng lao động. Mặt khác, điểm i khoản 1 Điều 23 Bộ luật lao động quy định bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế thuộc nội dung chủ yếu của Hợp đồng lao động.

Như vậy, theo các quy định kể trên, tiền đóng bảo hiểm của người lao động thực chất là tiền lương, tiền công của người lao động. Việc doanh nghiệp nợ tiền đóng bảo hiểm xã hội được hiểu chính là doanh nghiệp nợ tiền lương, tiền công của người lao động và khoản tiền này nằm trong giá trị còn lại của doanh nghiệp khi Cơ quan thi hành án dân sự kê biên, bán đấu giá tài sản của doanh nghiệp để thi hành án. Cơ quan bảo hiểm xã hội chỉ là đơn vị quản lý, chốt sổ bảo hiểm và chi trả tiền cho người lao động trên cơ sở doanh nghiệp đóng đủ tiền bảo hiểm, nếu không sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người lao động trong việc giải quyết lương hưu hoặc giải quyết trợ cấp bảo hiểm xã hội một lần cho người lao động. Vì vậy, khi kiểm sát việc thanh toán tiền thi hành án, Viện kiểm sát cần trao đổi với Cơ quan thi hành án dân sự để ưu tiên thanh toán tiền thi hành án cho khoản nợ bảo hiểm xã hội theo quyết định, bản án có hiệu lực pháp luật.

5/ Một số lưu ý khác

Hiện nay, Viện kiểm sát Tối cao đã ban hành chính thức hệ thống các biểu mẫu về thi hành án dân sự. Đồng thời, trên mạng điện tử đã cập nhật các văn bản: Thông tư 01/2016/TT-BTP ngày 01/02/2016 Hướng dẫn thực hiện một số thủ tục về quản lý hành chính và biểu mẫu nghiệp vụ trong thi hành án dân sự; Nghị định 67/2015/NĐ-CP Sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 110/2013/NĐ-CP ngày 24/9/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp, hành chính tư pháp, hôn nhân và gia đình, thi hành án dân sự, phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã; Thông tư 02/2016/TT-BTP ngày 01/02/2016 Quy định quy trình giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo, đề nghị, kiến nghị, phản ánh trong thi hành án dân sự; Thông tư 16/2015/TTLT-BTP-BQP ngày 19/11/2015 Sửa đổi, bổ sung một số điều của thông tư liên tịch số 04/2013/TTLT- BTP- BQP ngày 01/02/2013 Hướng dẫn thực hiện quản lý nhà nước về công tác bồi thường trong hoạt động thi hành án dân sự. Đề nghị Viện kiểm sát nhân dân các huyện, thị xã, thành phố nghiên cứu, triển khai và thực hiện đúng theo quy định.