Qua công tác kiểm sát việc giải quyết vụ án dân sự theo thủ tục phúc thẩm, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Khánh Hòa nhận thấy có trường hợp Tòa án nhân dân cấp huyện giải quyết vụ án không đảm bảo quy định của BLTTDS, vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng nên phải hủy án để xét xử sơ thẩm lại, cần thông báo để Viện kiểm sát nhân dân cấp huyện rút kinh nghiệm khi thực hiện chức năng kiểm sát việc giải quyết các vụ án dân sự của Tòa án nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác kiểm sát như sau:
Vụ án dân sự sơ thẩm thụ lý số 137/2012/TLST-DS ngày 31/10/2012 về việc “Đòi tài sản” giữa:
Nguyên đơn: Ông Huỳnh Kim Bình
Trú: 162 đường 2/4, Nha Trang.
Ông Bình ủy quyền cho bà Đỗ Thị Ngọc Mai.
Bị đơn: Ông Đỗ Kiến Trúc và Bà Phan Thị Hương
Cùng trú: Thôn Phú Khánh Trung, Xã Diên Thạnh, Huyện Diên Khánh.
Ông Trúc, bà Hương ủy quyền cho bà Hồ Thị Thanh Xuân.
Nội dung vụ án:
Ngày 26/9/2012 ông Bình khởi kiện yêu cầu Tòa án nhân dân Huyện Diên Khánh buộc ông Trúc, bà Hương trả cho ông lô đất có diện tích 160m2, thuộc thửa đất số 372, tờ bản đồ số 2, tọa lạc tại Xã Diên Thạnh, Huyện Diên Khánh.
Nguyên đơn- ông Bình trình bày: Lô đất này do ông nhận chuyển nhượng từ công ty TNHH MTV Quan Phòng do ông Nguyễn Khắc Tâm – Giám đốc làm đại diện vào ngày 11/01/2012 được chứng thực tại Phòng công chứng số 1 Tỉnh Khánh Hòa với giá 200.000.000đ. Thời điểm đó, trên lô đất có một căn nhà cấp 4 nhưng Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa các bên không xác định có giao dịch căn nhà.
Phía bị đơn, ông Trúc, bà Hương trình bày: Nhà, đất tại thửa đất số 372, tờ bản đồ số 2 tại xã Diên Thạnh, Huyện Diên Khánh thuộc sở hữu của ông bà. Do ông có vay của Ngân hàng Kiên Long số tiền 30.000.000đ, đến hạn không trả được nợ nên ông Trúc, bà Hương gặp ông Nguyễn Khắc Tâm là GĐ Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên (TNHH MTV) Quan Phòng, địa chỉ: số 12 đường 23/20, Tổ 9, Võ Cạnh, Vĩnh Trung, Nha Trang để nhờ vay giùm tiền ngân hàng trả nợ. Ông Tâm đồng ý và đến ngân hàng trả nợ gốc, lãi cho vợ chồng ông Trúc và giữ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mang tên ông Trúc, bà Hương. Vợ chồng ông Trúc sau đó muốn vay thêm tiền nhưng ông Tâm bảo vợ chồng ông Trúc đã có nợ xấu nên để ông Tâm đứng tên vay giùm nhưng ông Tâm yêu cầu vợ chồng Trúc phải lập HĐ chuyển nhượng quyền sử dụng đất (HĐCNQSDĐ) cho Công ty TNHH MTV Quan Phòng do Tâm làm GĐ. Sau này khi Trúc, Hương trả lại nợ cho Tâm thì Tâm sẽ lập Hợp đồng chuyển nhượng lại cho vợ chồng Trúc. Ông Trúc, bà Hương đồng ý.
Sau khi gia đình ông Trúc lập HĐCNQSDĐ cho Công ty TNHH MTV Quan Phòng do Tâm làm GĐ thì ông Tâm thực hiện thủ tục đăng ký chứng nhận quyền sử dụng đất sang tên của Công ty TNHH MTV Quan Phòng. Về nội dung này, giữa ông Tâm và vợ chồng Trúc có các giấy tờ thể hiện sau: Hợp đồng giao dịch không ghi ngày, tháng giữa vợ chồng ông Trúc với Công ty TNHH XDTM Quan Phòng; Biên bản ghi nhận thỏa thuận đề ngày 22/3/2012 giữa ông Trúc, ông Trung và ông Tâm; Văn bản của ông Tâm với tư cách GĐ công ty TNHH XDTM Quan Phòng gửi Cơ quan Cảnh sát điều tra- Công an Huyện Diên Khánh đề ngày 03/5/2012 và Giấy đề nghị cam kết đề ngày 31/3/2011; Văn bản công nhận của công ty TNHH XDTM Quan Phòng đề ngày 21/01/2011 (ông Tâm giữ bàn chính). Thực tế, Tâm không vay tiền ngân hàng mà tính lãi, chi phí làm giấy tờ, phạt và tiền mượn thêm để buộc vợ chồng Trúc trả 169.635.000đ. Ông Đỗ Tiến Trung (em ông Trúc) đã thỏa thuận cùng vợ chồng ông Trúc và Tâm trả lại số tiền này cho ông Tâm, ông Tâm chuyển lại quyền sử dụng 160m2 đất của vợ chồng ông Trúc lại cho ông Trung. Ông Trung đã trả cho ông Tâm 150.000.000đ vào các ngày 30/11/2011; 22/12/2011 và ngày 29/3/2012 tiếp tục trả cho ông Tâm 19.635.000đ.
Tuy nhiên, vào ngày 11/01/2012 ông Tâm đã đại diện Công ty TNHH MTV Quan Phòng ký Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng lô đất có diện tích 160m2 thuộc thửa 372, tờ bản đồ số 2 tại Xã Diên Thạnh, Huyện Diên Khánh cho ông Huỳnh Kim Bình với giá 200.000.000đ.
Ông Bình lập thủ tục đăng ký quyền sử dụng đất thì bị ông Trúc phát hiện và có đơn ngăn chặn đến cơ quan chức năng nên ông Bình không thực hiện được việc đăng ký. Ngày 28/7/2012 ông Tâm chết. Ông Bình đòi vợ chông ông Trúc trả lại nhà, đất thuộc thửa đất trên. Vợ chồng Trúc không đồng ý.
Tòa án nhân dân Huyện Diên Khánh xét xử và tuyên bản án sơ thẩm số 04/2016/DS-ST ngày 28/01/2016, tuyên: Buộc vợ chồng ông Trúc trả nhà, đất cho ông Bình.
Ngày 05/02/2016 bị đơn là ông Đỗ Kiến Trúc có đơn kháng cáo toàn bộ bản án. Cùng ngày trên, VKSND Huyện Diên Khánh có Quyết định số 01/QĐKN/VKS-DS kháng nghị sửa một phần bản án sơ thẩm.
Ngày 26/02/2016 VKSND Tỉnh Khánh Hòa có Quyết định kháng nghị số 210/QĐKN/VKS-DS đề nghị hủy toàn bộ bản án sơ thẩm.
Về nội dung kháng cáo, ông Trúc yêu cầu TA cấp phúc thẩm xem xét lại toàn bộ nội dung bản án sơ thẩm.
Kháng nghị của VKSND Huyện Diên Khánh đề nghị sửa một phần bản án, không buộc ông Trúc, bà Hương phải hoàn trả cho ông Huỳnh Kim Bình 01 ngôi nhà cấp 4 có diện tích 59,86m2.
Kháng nghị của VKSND Tỉnh Khánh Hòa đề nghị hủy toàn bộ bản án sơ thẩm do có vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng.
Ngày 15/4/2016 Viện trưởng VKSND Tỉnh Khánh Hòa có Quyết định số 505/QĐRKNPT ngày 15/4/2016 rút Quyết định kháng nghị số 01/QĐKN/VKS-DS ngày 05/02/2016 của Viện trưởng VKSND Huyện Diên Khánh.
Nghiên cứu vụ án trên, VKSND Tỉnh Khánh Hòa nhận thấy: Theo Giấy Chứng nhận đăng ký doanh nghiệp ngày 09/11/2010 do Sở kế hoạch Đầu tư tỉnh Khánh Hòa cấp cho Công ty TNHH MTV XDTM Quan Phòng thì Công ty này có chủ sở hữu là Công ty cổ phần tư vấn thiết kế xây dựng thương mại Quan Phòng, MS: 0304767632; địa chỉ: 248/14/20 Nguyễn Thái Bình, P12, Quận Tân Bình, TP.HCM.
Theo Văn bản số 202 ngày 06/01/2015 của Sở Kế hoạch đầu tư TP.HCM thì Công ty cổ phần tư vấn thiết kế xây dựng thương mại Quan Phòng, MS: 0304767632 được Phòng đăng ký kinh doanh- Sở Kế hoạch đầu tư TP.HCM cấp ngày 21/12/2006 đã qua 5 lần thay đổi đăng ký, cụ thể: Lần thứ 5 (đăng ký vào ngày 22/7/2009) có nội dung thay đổi về cổ đông sáng lập, gồm:
*Nguyễn Khắc Tâm - Địa chỉ: Thôn Bắc Long, Xã Hoằng Xuyên, Huyện Hoằng Hóa, Thanh Hóa (đã chết ngày 28/7/2012).
*Nguyễn Trọng Biên - Địa chỉ: Thôn Bắc Long, Xã Hoằng Xuyên, Huyện Hoằng Hóa, Thanh Hóa.
*Trần Thị Như Quỳnh - Địa chỉ: 101 Lô N, cư xá Thanh Đa, P27, Q. Bình Thạnh, TP HCM.
hiện Công ty chưa giải thể nhưng cấp sơ thẩm lại đưa ông Diệp Ngọc Tiếp và Lê Viết Yên tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền, nghĩa vụ liên quan là không đúng quy định của BLTTDS mà phải xác định ông Biên và bà Quỳnh là người có quyền, nghĩa vụ liên quan trong vụ án để tham gia tố tụng theo quy định pháp luật tố tụng dân sự.
Ngoài ra, theo đơn khởi kiện ngày 26/9/2012 ông Bình khởi kiện yêu cầu Tòa án nhân dân Huyện Diên Khánh buộc ông Trúc, bà Hương trả cho ông lô đất có diện tích 160m2, thuộc thửa đất số 372, tờ bản đồ số 2, tọa lạc tại Xã Diên Thạnh, Huyện Diên Khánh. Tại phiên tòa sơ thẩm ngày 28/01/2016, đại diện theo ủy quyền của nguyên đơn yêu cầu Tòa án nhân dân Huyện Diên Khánh buộc ông Trúc, bà Hương trả cho ông lô đất và cả căn nhà trên đất. Nhận thấy, yêu cầu của đại diện theo ủy quyền của nguyên đơn vượt quá phạm vi yêu cầu khởi kiện nhưng Hội đồng xét xử vẫn chấp nhận việc thay đổi này là vi phạm Khoản 1-Điều 218-BLTTDS.
Do đó, tại phiên tòa phúc thẩm ngày 20/4/2016 Hội đồng xét xử phúc thẩm TAND Tỉnh Khánh Hòa đã chấp nhận kháng nghị số 210/QĐKN/VKS-DS ngày 26/02/2016 của VKSND Tỉnh Khánh Hòa, hủy toàn bộ bản án sơ thẩm số 04/2016/DS-ST ngày 28/01/2016 của Tòa án nhân dân Huyện Diên Khánh để xét xử sơ thẩm lại.
Trên đây là trường hợp Tòa án nhân dân cấp huyện giải quyết vụ án dân sự có vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Khánh Hòa thông báo để Viện kiểm sát nhân dân các huyên, thị xã, thành phố rút kinh nghiệm trong thực hiện chức năng kiểm sát đối với việc giải quyết các vụ án dân sự của Tòa án cùng cấp nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả đối với công tác này
./.
Phòng 9