Qua công tác kiểm sát Quyết định đình chỉ giải quyết vụ án hôn nhân gia đình số 02/2024/QĐST-HNGĐ ngày 02/01/2024 của Tòa án nhân dân thành phố Nha Trang, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Khánh Hòa phát hiện Tòa án nhân dân thành phố Nha Trang vi phạm trong việc xác định thẩm quyền giải quyết của Tòa án.
Vụ án hôn nhân gia đình sơ thẩm do Tòa án nhân dân thành phố Nha Trang thụ lý số 1228/2023/TB-TLVA về "Ly hôn" giữa:
- Nguyên đơn: bà Nguyễn Thị Hường
Địa chỉ: Đình Tổ, Nguyễn Trãi, Thường Tín, Hà Nội.
- Bị đơn: ông Nguyễn Xuân Thám
Địa chỉ: Đình Tổ, Nguyễn Trãi, Thường Tín, Hà Nội.
Ngày 20/11/2023, TAND Tp. Nha Trang nhận được đơn của bà Nguyễn Thị Hường (đơn đề ngày 10/11/2023) xin đơn phương ly hôn với ông Nguyễn Xuân Thám (địa chỉ trong đơn: số 39/29 đường Hoàng Diệu, phường Vĩnh Nguyên, thành phố Nha Trang) cùng tài liệu kèm theo gồm: trích lục hôn nhân, căn cước công dân của bà Hường, giấy khai sinh, sổ hộ khẩu.
Ngày 22/11/2023, TAND Tp. Nha Trang thụ lý số 1228/2023/TB-TLVA về "Ly hôn" giữa nguyên đơn bà Nguyễn Thị Hường; địa chỉ: Đình Tổ, Nguyễn Trãi, Thường Tín, Hà Nội và bị đơn ông Nguyễn Xuân Thám; địa chỉ: số 39/29 đường Hoàng Diệu, phường Vĩnh Nguyên, thành phố Nha Trang.
Tại biên bản ghi lời khai bà Hường vào ngày 12/12/2023, bà Hường khai nhận: “Do tôi không liên lạc với ông Thám và cũng không gặp ông. Tôi có hỏi thăm thì biết ông Thám hiện đang tạm trú tại địa chỉ 39/92 Hoàng Diệu, Vĩnh Nguyên, Nha Trang còn hộ khẩu thường trú của ông Thám thì vẫn đăng ký tại Thôn Đình Tổ, xã Nguyễn Trãi, huyện Thường Tín, Hà Nội (chung hộ khẩu với tôi)”.
Ngày 13/12/2023, TAND Tp. Nha Trang tiến hành xác minh tại Công an phường Vĩnh Nguyên, kết quả: tại địa chỉ số 39/92 đường Hoàng Diệu, phường Vĩnh Nguyên không có ai tên Nguyễn Xuân Thám – sinh năm: 1974 cư trú và sinh sống tại địa chỉ trên.
Ngày 22/12/2023, TAND Tp. Nha Trang ra Quyết định yêu cầu cung cấp chứng cứ với nội dung: yêu cầu bà Hường cung cấp địa chỉ nơi cư trú hiện tại của ông Nguyễn Xuân Thám.
Ngày 25/12/2023, bà Hường làm đơn đề nghị rút đơn khởi kiện.
Ngày 02/01/2024, TAND Tp. Nha Trang ra Quyết định số 02/2024/QĐST-HNGĐ đình chỉ giải quyết vụ án hôn nhân gia đình trên.
Ngày 23/01/2024, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Khánh Hòa ra công văn số 62/YC-VKS-DS yêu cầu Tòa án nhân dân thành phố Nha Trang chuyển hồ sơ vụ án hôn nhân gia đình sơ thẩm thụ lý số 1228/2023/TB-TLVA.
Qua kiểm sát hồ sơ vụ án, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Khánh Hòa phát hiện vi phạm, thiếu sót sau:
Tại đơn xin đơn phương ly hôn với ông Nguyễn Xuân Thám (địa chỉ trong đơn: số 39/29 đường Hoàng Diệu, phường Vĩnh Nguyên, thành phố Nha Trang) của bà Nguyễn Thị Hường đề ngày 10/11/2023, tài liệu kèm theo gồm: trích lục hôn nhân, căn cước công dân của bà Hường, giấy khai sinh, sổ hộ khẩu. Các tài liệu bà Hường cung cấp như: trích lục hôn nhân, giấy khai sinh của con chung, sổ hộ khẩu đều thể hiện nơi cư trú của ông Nguyễn Xuân Thám tại Đình Tổ, Nguyễn Trãi, Thường Tín, Hà Tây. Theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 39 BLTTDS, Tòa án có thẩm quyền giải quyết là Tòa án nơi bị đơn cư trú. Như vậy, phải xác định được nơi cư trú hiện tại của bị đơn để xác định đúng thẩm quyền giải quyết của Tòa án.
Tuy nhiên, TAND Tp. Nha Trang đã không yêu cầu nguyên đơn cung cấp tài liệu được cơ quan, tổ chức có thẩm quyền cấp, xác nhận hoặc có căn cứ khác chứng minh rằng tại địa chỉ số 39/29 đường Hoàng Diệu, phường Vĩnh Nguyên, thành phố Nha Trang là đã ghi đúng địa chỉ của người bị kiện theo quy định tại điểm e khoản 1 Điều 192 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015.
Vậy, việc Tòa án nhân dân thành phố Nha Trang không thu thập tài liệu, chứng cứ ngay từ ban đầu để xác định thẩm quyền giải quyết vụ án là thiếu sót, dẫn đến việc thụ lý vụ án không đúng thẩm quyền, làm cho việc giải quyết vụ án bị kéo dài, không bảo đảm quyền lợi của đương sự.
Với vi phạm về thẩm quyền nêu trên, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Khánh Hòa đã ban hành kiến nghị đối với Tòa án nhân dân thành phố Nha Trang để khắc phục vi phạm pháp luật trong việc xác định thẩm quyền giải quyết của Tòa án, đồng thời có biện pháp chấn chỉnh kịp thời vi phạm nêu trên trong quá trình giải quyết vụ việc hôn nhân gia đình sau này.
Phương Huệ - Phòng 9 VKSND tỉnh Khánh Hòa