- Giá trị thực tiễn: “Sửa đổi lối làm việc” là cuốn cẩm nang học tập có giá trị thiết thực, bổ ích trong giáo dục, rèn luyện cán bộ, đảng viên và tổ chức đảng, nó nhằm giúp cho mỗi cán bộ đảng viên nhận thức được những chuẩn mực, vạch cho mỗi người thấy được những “bệnh” hay mắc phải và giúp họ nắm các giải pháp để nhận thức, sửa chữa, giúp họ trở thành những người cách mạng chân chính, trung thành với sự nghiệp cao cả của đảng và của Nhân dân góp phần giành, giữ chính quyền, lãnh đạo Nhân dân xây dựng đất nước, tiến tới hoàn thành yêu cầu cách mạng giai đoạn hiện nay là dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Đến nay, “Sửa đổi lối làm việc” của Hồ chủ tịch vẫn còn nguyên giá trị nội dung để đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, đẩy lùi các biểu hiện tiêu cực như quan liêu, tham nhũng, độc đoán, chuyên quyền, ba hoa, hẹp hòi, ích kỷ. Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh nói chung, “Sửa đổi lối làm việc” nói riêng càng góp phần nâng cáo năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng, làm cho Đảng thực sự trở thành một đảng cầm quyền “Là đaọ đức, là văn minh” góp phần làm cho từng cán bộ đảng viên thấm nhuần hơn nữa tư tưởng của Người, để tự rèn giũa mình trợ thành những người cách mạng chân chính.
2. Sự vận dụng của Đảng cộng sản Việt Nam qua tác phẩm
Tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc” được Chủ tịch Hồ Chí Minh viết xong tháng 10 năm 1947 ký tên XYZ - nhà xuất bản Sự Thật xuất bản lần đầu tiên năm 1948, đến năm 1959 đã tái bản lần thứ 7, sau đó cuốn sách này được tái bản nhiều lần nữa. Chỉ với trên 26.700 chữ, nhưng từ khi ra đời đến nay, “Sửa đổi lối làm việc” luôn là một văn kiện quan trọng về công tác xây dựng Đảng. Tác phẩm được viết trong một thời kỳ đặc biệt, đất nước đang trong “ngàn cân treo sợi tóc”, trong 2 ngày kẻ thù đã gửi cho ta 3 tối hậu thư buộc hạ vũ khí, nhưng rõ ràng, chúng đã buộc chúng ta cầm súng để bảo vệ độc lập và chính quyền non trẻ của mình. Cuộc kháng chiến trường kỳ càng khó khăn, gian khổ thì yêu cầu về sức chiến đấu của Đảng ngày càng cao. Để kịp thời chỉnh đốn đảng, phê bình những khuyết điểm, sai lầm, tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc” đã kịp thời ra đời để sửa đổi lối làm việc của Đảng. Hay nói cách khác, Đảng và cán bộ đảng viên học tập các nội dung mang tính chuẩn mực của tác phẩm, soi rọi vào đó để thấy các “bệnh”, các khyếm khuyết của mình để có các biện pháp sửa chữa nhằm xây dựng đảng trong sạch, vững mạnh, đủ sức lãnh đạo nhân dân ngang tầm nhiệm vụ, đủ sức chiến đấu với thù trong giặc ngoài, đủ lực để diệt giặc đói, giặc dốt, đủ trí tuệ, đạo đức để lãnh đạo toàn dân kháng chiến kiến quốc, đưa cách mạng Việt Nam đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Được viết cách đây 73 năm. Nhưng đến nay nội dung, tư tưởng của tác phẩm vẫn còn nguyên giá trị vận dụng, học tập cho toàn đảng và cho mỗi cán bộ đảng viên trong công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Có một thực tế làm cho mọi người đều thán phục, ngạc nhiên “Sửa đổi lối làm việc” Bác viết cách đây 73 năm nhưng toàn bộ những vấn đề Bác chỉ ra trong tác phẩm dường như Người viết cho hôm nay, đó là những thực trạng cấp bách, gay gắt, phức tạp, và vô cùng nan giải trong công tác xây dựng Đảng, công tác cán bộ hiện nay. Những “căn bệnh” trong Đảng mà Người viết đều đúng như nhận định của Nghị quyết TW IV-K XI: “Một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, trong đó có những đảng viên giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý, kể cả một số cán bộ cao cấp, suy thoái về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống với những biểu hiện khác nhau về sự phai nhạt lý tưởng, sa vào chủ nghĩa các nhân ích kỷ, cơ hội, thực dụng, chạy theo danh lợi, tiền tài, kèn cựa địa vị, cục bộ, tham nhũng, lãng phí, tùy tiện, vô nguyên tắc…”. Chính vì vậy Đảng đã vận dụng và đưa ra 4 nhóm giải pháp (Nghị quyết TW IV) trong “Một số vấn đề cấp bách trong công tác xây dựng Đảng hiện nay”, đó là tự phê bình và phê bình, nêu cao tính tiên phong gương mẫu của cấp trên, các giải pháp về tổ chức cán bộ và sinh hoạt đảng, các giải pháp về cơ chế chính sách và các giải pháp về công tác giáo dục chính trị, tư tưởng. Bên cạnh việc thực hiện đồng bộ 4 nhóm giải pháp trên, Đảng ta cũng phát động phong trào học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh một cách sâu rộng, đây là phương cách thiết thực, trọng tâm trong cuộc chỉnh đốn đảng lần này, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về ý thức tu dưỡng, rèn luyện và làm theo tấm gương đạo đức của Người, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và các tệ nạn xã hội, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết đại hội XI của đảng. Qua một năm thực hiện Nghị quyết Đại Hội TW IV khóa XI “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng đảng hiện nay”, tại hội nghị TW VII khóa XI, ban chấp hành trung ương Đảng đã nghe, thảo luận và nhận định; việc thực hiện Nghị quyết TW IV - khóa XI diễn ra trong bối cảnh kinh tế thế giới biến động rất phức tạp, khó khăn nhiều hơn, tăng trưởng kinh tế toàn cầu thấp so với dự báo, thương mại sụt giảm mạnh. Các nền kinh tế hàng đầu thế giới như Mỹ, EU, Nhật Bản, có vị thế quan trọng trong quan hệ thương mại với nước ta, tăng trưởng chậm, đã tác động không thuận đến sự phát triển kinh tế của đất nước ta. Ở trong nước kinh tế vĩ mô chưa ổn định, việc thắt chặt tài khóa và tiền tệ để kiềm chế lạm phát là cần thiết nhưng hệ quả là cầu nội địa giảm mạnh, hàng tồn kho lớn, sản xuất kinh doanh gặp khó khăn. Những yếu kém, khuyết điểm kéo dài qua nhiều nhiệm kỳ chậm được khắc phục đã làm giảm sút lòng tin của nhân dân đối với đảng…Bên cạnh đó, chúng ta phải dành nhiều thời gian và công sức để đối phó với thiên tai, dịch bệnh, các âm mưu thủ đoạn của các thế lực thù địch gây mất ổn định chính trị - xã hội và đe dọa chủ quyền quốc gia trên biển Đông…. Trong bối cảnh đó, với nỗ lực, trách nhiệm và quyết tâm chính trị cao của toàn đảng đã đạt được những kết quả bước đầu quan trọng như: Về nhận thức, các cấp ủy, tổ chức đảng từ trung ương đến cơ sở và đội ngũ cán bộ, đảng viên đã nhận thức đầy đủ, sâu sắc hơn về ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác xây dựng Đảng trong tình hình mới, thấy rõ tính cấp bách và sự cần thiết phải tiếp tục đổi mới và chỉnh đốn Đảng, làm cho Đảng ngày càng trong sạch, vững mạnh. Thứ hai là, đã giải quyết một số vấn đề nổi cộm, bức xúc trong Đảng và Nhân dân, đạt được kết quả bước đầu quan trọng. Thứ ba là, Bước đầu tự sửa chữa, điều chỉnh để nâng cao năng lực lãnh đạo, chỉ đạo thực tiễn, đổi mới lề lối làm việc, nghiêm khắc với mình hơn, giữ gìn đạo đức, lối sống. Thứ tư là, công tác kỷ luật, kỷ cương được quan tâm, nghiêm túc hơn. Thứ năm là bảo đảm thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị, hoàn thành mục tiêu, nhiệm vụ cơ bản đề ra, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát, đảm bảo an sinh xã hội, củng cố an ninh quốc phòng, an ninh, giữ vững trật tự an toàn xã hội, chủ động hội nhập, nâng cao vị thế đất nước. Và thứ sáu, bước đầu tích lũy thêm kinh nghiệm trong công tác xây dựng đảng, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của đảng, sự đoàn kết thống nhất trong đảng, sự đồng thuận trong xã hội, củng cố niềm tin trong đảng và Nhân dân. Tuy nhiên, Đảng ta cũng mạnh dạn thừa nhận những hạn chế “một số đồng chí” chưa nhìn nhận đúng khuyết điểm và trách nhiệm của mình trước những hạn chế, khuyết điểm trong lĩnh vực được giao phụ trách, còn nể nang, né tránh, ngại va chạm. trên một số vấn đề, qua kiểm điểm của cấp ủy, tổ chức đảng các cấp từ Trung ương đến cơ sở vẫn “chưa làm rõ được tính chất, mức độ nghiêm trọng” của tình hình, xảy ra ở đâu, ai chịu trách nhiệm…Những khuyết điểm trên là những vấn đề quan trọng, khó và đã kéo dài nhiều nhiệm kỳ, đò hỏi phải có nhiều thời gian mới có thể khắc phục, giải quyết được. Và để tiếp tục thực hiện có hiệu quả về xây dựng Đảng trong những năm tiếp theo, với tinh thần kiên quyết, kiên trì, từng bước vững chắc, cấp ủy, tố chức đảng các cấp cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thự hiện tốt các nhiệm vụ trọng tâm. Một là, tiếp tục sửa chữa khuyết điểm, yếu kém một cách nghiêm túc. Hai là, tiếp tục thực hiện và hoàn chỉnh cơ chế, chính sách. Ba là, tiếp tục thực hiện các chủ trương về công tác cán bộ, công tác quy hoạc và chuẩn bị nhân sự cho Đại hội. Bốn, tiếp tục đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống tham nhũng. Năm, tiếp tục thực hiện kiểm điểm tự phê bình và phê bình. Và sáu là, tiếp tục làm tốt hơn nữa công tác giáo dục chính trị, tư tưởng.
Chủ tịch Hồ Chí Minh viết “Sửa đổi lối làm việc” năm 1947 tại chiến khu Việt Bắc. Đã 73 năm trôi qua, được học, được đọc lại “Sửa đổi lối làm việc” của Người là niềm vinh dự, tự hào cho mỗi cán bộ, đảng viên chúng ta, để mỗi cán bộ, đảng viên và mỗi người dân Việt Nam có thể ấm áp cảm nhận được những tình cảm trìu mến, chân thành nhưng nghiêm khắc của Người, như Bác đang nói với chúng ta về các vấn đề cấp thiết mà Đảng, dân tộc, mỗi cán bộ, đảng viên đã và đang cùng nhau giải quyết. Để hiểu rõ ý nghĩa to lớn của tác phẩm, cần đặt nó trong hàng loạt các tài liệu có liên quan mà Người đã dành hết tâm huyết trong mấy chục năm trời. Năm 1927, nhằm đào tạo những người cộng sản đầu tiên cho đất nước Bác viết “Đường cách mệnh” để xác định tư cách của người cách mạng. Năm 1940, trong số 6 bài Bác viết để huấn luyện cán bộ thì có một bài chuyên bàn về tư cách của người cách mạng. Năm 1946, khi chính quyền cách mạng non trẻ ra đời, Bác viết thư gửi các đồng chí Nghệ Tĩnh, các đồng chí Bắc Kỳ và các đồng chí Trung Kỳ. trong các bức thư tâm huyết đó, Bác dặn các đồng chí của mình phải giữ vững tư cách của người cách mạng, phải kiên quyết khắc phục được những sai lầm, khuyết điểm của người cán bộ lãnh đạo, người cầm quyền. Trước lúc đi xa, Người viết “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân” và trong di chúc để lại Bác căn dặn phải làm thật tốt công tác chỉnh đốn Đảng, phải giáo dục đạo đức cách mạng cho thế hệ trẻ - nhũng chủ nhân tương lai của đất nước. Và đặc biệt, trong “Sửa đổi lối làm việc”, tư tưởng Hồ Chí Minh về huấn luyện cán bộ đảng viên là công việc quan trọng hàng đầu của Đảng. Người căn dặn chúng ta rằng người cán bộ, đảng viên là người đưa chính sách của đảng và Nhà nước với Nhân dân. Họ phải giải thích, thuyết phục quần chúng để quần chúng hiểu, tin và làm theo. Cán bộ, đảng viên còn là người phản ánh với Đảng và chính phủ những tâm tư khát vọng, điều kiện sống của Nhân dân để Đảng, Nhà nước ban hành chủ trương đúng đắn. Với vai trò đó, Bác gọi cán bộ là gốc của mọi công việc và việc huấn luyện, giáo dục cán bộ phải là công việc gốc của Đảng, và việc giáo dục tư cách đạo đức cách mạng phải đặt lên hàng đầu. Kinh nghiệm chỉ ra rằng, nếu thiếu tư cách và đạo đức cách mạng, cán bộ sẽ khó nhận thức được chủ trương chính sách của Đảng và nhà nước, nhiều trường hợp họ còn bóp méo chủ trương chính sách đó, làm cho Nhân dân hiểu sai về Đảng, chính phủ. Cũng từ đó, không phản ánh trung thực tâm tư, khát vọng, điều kiện sống của Nhân dân, làm cho Đảng, chính phủ không đề ra được chủ trương, chính sách phù hợp, làm cho Nhân dân thiếu tin tưởng Đảng, chính phủ. Do vậy, việc giáo dục tư cách đạo đức cách mạng phải là công việc thường xuyên, liên tục, thường trực của Đảng, đặc biệt khi cách mạng có những bước ngoặc lớn. Đây là bài học lớn, cơ bản, xuyên suốt từ tác phẩm. Có thể nói “Sửa đổi lối làm việc là một cương lĩnh chính trị sống động, là một tác phẩm kinh điển có giá trị cao về lý luận và thực tiễn, là cẩm nang quý để mỗi cán bộ, đảng viên tự xem xét, đánh giá, rèn luyện về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, phong cách làm việc và phương pháp, cách ứng xử hằng ngày. Tác phẩm ngắn gọn nhưng súc tích, đề cập đến nhiều vấn đề mang tính sống còn của Đảng nhằm đáp ứng được yêu cầu lãnh đạo cách mạng, yêu cầu tự đổi mới, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, yêu cầu đổi mới, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước. Xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên có đủ năng lực, phẩm chất đạo đức cách mạng. Hiện nay, toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta đang triển khai thực hiện cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, đó cũng là vận dụng tư tưởng của người trong “Sửa đổi lối làm việc”, việc huấn luyện giáo dục tư cách, đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên là công việc gốc của Đảng. Việc tổ chức nghiên cứu, học tập một cách sâu sắc và toàn diện nội dung tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc” chắc chắn sẽ mang lại cho chúng ta nhiều bài học bổ ích, thiết thực trong việc xây dựng và chỉnh đốn Đảng, cải cách bộ máy hành chính, để Đảng ta thực sự là đội tiên phong của giai cấp công nhân, của dân tộc và nhà nước của chúng ta thực sự là nhà nước của dân, do dân và vì dân.
Học và làm theo tư tưởng của Bác qua “Sửa đổi lối làm việc” là học và làm theo chuẩn mực của đạo đức cách mạng để phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân, hướng đến một mục tiêu dân giàu nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.