Trong
năm 2025, Tòa án nhân dân tỉnh Khánh Hòa thụ lý hơn 5.000 vụ. Trong đó có Tòa
án nhân dân khu vực 8 – Khánh Hòa đã thụ lý giải quyết hơn 600 vụ, riêng tháng 10 và tháng 11 Tòa án đã thụ
lý mới hơn 200 vụ, việc liên quan đến hôn nhân gia đình. Hiện nay có xu hướng tăng nhanh.
Tình trạng ly hôn trẻ đang có xu hướng gia tăng nhanh rất đáng lo ngại. Nhiều người trẻ yêu nhau nhanh chóng, thiếu tìm hiểu, vội vàng tiến tới hôn nhân khi chưa chuẩn bị về tâm lý, tài chính, kỹ năng chung sống đã khiến cho hôn nhân sớm đỗ vỡ.
Ảnh minh họa
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng ly hôn và bạo lực gia đình đang gia tăng hiện nay như:
Nhận thức hạn chế về bình đẳng giới và pháp luật: Đâu đó vẫn còn tồn tại tư tưởng “trọng nam khinh nữ ở chế độ phụ hệ” và “trọng nữ kinh nam ở chế độ mẫu hệ trong cộng đồng dân tộc ít người”. Khi người vợ hoặc người chồng có ý kiến nhưng không được đối phương tôn trọng, dễ dẫn đến cãi vã và bạo lực.
Áp lực kinh tế, đời sống: Khó khăn, tài chính, thất nghiệp, nợ nần hoặc áp lực công việc là nguyên nhân phổ biến khiến các thành viên trong gia đình căng thẳng, dễ mất kiểm soát, dẫn đến hành vi bạo lực.
Thiếu kỹ năng ứng xử trong hôn nhân: Nhiều cặp vợ chồng, đặc biệt là người trẻ, chưa được trang bị kỹ năng giao tiếp, chia sẻ và giải quyết mâu thuẫn, nên dễ dẫn đến ly hôn.
Tác động từ mạng xã hội và các giá trị sống thay đổi: Lối sống thực dụng, ngoại tình, nghiện rượu bia, cờ bạc hoặc ảnh hưởng tiêu cực từ môi trường mạng cũng khiến mối quan hệ vợ chồng bị rạn nứt.
Công tác phòng, chống bạo lực gia đình ở sơ sở còn hạn chế: Một số địa phương chưa phát huy tốt vai trò của tổ hòa giải, ban công tác mặt trận, chưa kịp thời phát hiện và ngăn chặn hành vi bạo lực gia đình, dẫn đến hậu quả đáng tiếc.
Do
còn quá trẻ nên nhiều cặp đôi thiên về hình thức của hôn nhân, không chú trọng
sự thiêng liêng khi hai con người gắn kết với nhau để trở thành một gia đình mới.
Trong quá trình sống chung, các cặp vợ chồng trẻ thường đặt “cái tôi” của bản
thân lên trên sự thông cảm, thấu hiểu, chia sẻ và hy sinh cho nhau. Đặc biệt “sức
đề kháng” của các cặp vợ chồng trẻ ngày càng kém, khi xảy ra mâu thuẫn, thay vì
chọn cách ngồi lại cùng nhau giải quyết thì họ lại chọn ly hôn như một cách giải
thoát cho nhau khỏi sự phiền toái, ràng buộc.
Để hạn chế bạo lực gia đình và giảm tỷ lệ ly hôn, cần sự chung tay của các cấp, các ngành, của toàn xã hội, trong đó cần có những giải pháp như:
Tăng cường tuyên truyền giáo dục pháp luật về hôn nhân, gia đình và bình đẳng giới, giúp người dân hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của mỗi thành viên trong gia đình; Tuyên truyền Luật Hôn nhân và gia đình, Nghị định số 282/2025/NĐ-CP ngày 30/10/2025 của Chính phủ về việc quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng, chống bạo lực gia đình.
Phát huy vai trò của chính quyền địa phương, các đoàn thể như: Hội Phụ nữ, Đoàn thanh niên, Mặt trận Tổ quốc, Thôn, Tổ dân phố… trong việc kịp thời phát hiện, hòa giải và hỗ trợ nạn nhân bị bạo lực gia đình.
Xây dựng mô hình “Gia đình văn hóa”, “Địa chỉ tin cậy” để kịp thời can thiệp khi có vụ việc bạo lực gia đình xảy ra.
Khuyến khích các cặp vợ chồng tham gia các lớp học kỹ năng sống, kỹ năng ứng xử trong hôn nhân, biết lắng nghe, chia sẻ, kiềm chế cảm xúc tiêu cực và tôn trọng lẫn nhau.
Tăng cường xử lý các hành vi bạo lực gia đình, tạo tính răng đe và bảo vệ công bằng xã hội.
Như vậy, bạo lực gia đình không chỉ là hành vi vi phạm pháp luật mà còn để lại tổn thương về thể chất và tinh thần cho nạn nhân, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em. Trẻ em sống trong môi trường bạo lực dễ bị tổn thương tâm lý, học hành sa sút, thậm chí hình thành hành vi tiêu cực trong tương lai. Gia đình tan vỡ còn ảnh hưởng đến trật tự xã hội, làm suy giảm các giá trị đạo đức và văn hóa truyền thống tốt đẹp. Gia đình là tế bào của xã hội. Một xã hội chỉ thật sự phát triển bền vững khi mỗi gia đình được sống trong hòa thuận, yêu thương và tôn trọng. Phòng, chống bạo lực gia đình không chỉ là trách nhiệm của cơ quan chức năng, mà còn là bổn phận của mỗi công dân, của từng người chồng, người vợ và của cả cộng đồng. Chung tay xây dựng gia đình no ấm - bình đẳng - tiến bộ - hạnh phúc, là góp phần xây dựng xã hội văn minh, nhân ái và bền vững.