Qua công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát việc khởi tố, điều tra các vụ án hình sự, Viện kiểm sát nhân dân huyện Vạn Ninh nhận thấy Ủy ban nhân dân xã Vạn Phú– huyện Vạn Ninh đã có thiếu sót, sơ hở trong công tác chứng thực hợp đồng, giao dịch. Cụ thể như sau:
1. Nội dung vụ việc: Khoảng 23h00’ ngày 17/12/2022, tại cửa hàng Internet Hải Dân ở Tổ dân phố 01 – thị trấn Vạn Giã – huyện Vạn Ninh, ông Trần Ngọc Hùng bị trộm cắp 01 xe mô tô nhãn hiệu Honda Wave RSX biển số 79V1-462.23, bên trong cốp xe có 1 giấy chứng nhận đăng ký xe mô tô biển số 79V1-462.23 mang tên Trần Ngọc Hùng. Sau khi bị mất xe, ông Hùng không trình báo sự việc đến Cơ quan Công an.
Đến ngày 07/01/2023, Nguyễn Văn Chiến đến cửa hàng mua bán xe cũ “Cường” ở thôn Phú Cang 2 – xã Vạn Phú – huyện Vạn Ninh và đồng ý mua xe mô tô biển số 79V1-462.23 với giá 14.500.000 đồng. Sau đó cùng ngày, mặc dù không có người bán xe mô tô là Trần Ngọc Hùng nhưng Trần Lê Minh Thiên (là nhân viên cửa hàng xe cũ) vẫn một mình mang theo hợp đồng mua bán xe mô tô 79V1-462.23 có nội dung Trần Ngọc Hùng bán xe cho Nguyễn Văn Chiến đến UBND xã Vạn Phú để chứng thực. Tại đây, Thiên được cán bộ Phòng một cửa - UBND xã Vạn Phú là L.H.P tiếp nhận hồ sơ và tiến hành chứng thực hợp đồng. Vụ việc trộm cắp tài sản sau đó bị Cơ quan Công an phát hiện, thu giữ xe 79V1-462.23 và các tài liệu, chứng cứ kèm theo. Trong quá trình điều tra, cơ quan chức năng phát hiện xe 79V1-462.23 sau khi bị trộm cắp đã được mua bán qua nhiều đối tượng trước khi được cửa hàng xe cũ “Cường” bán cho Nguyễn Văn Chiến.
2. Đánh giá về tính chất, hậu quả của tội phạm và vi phạm pháp luật.
Thực tế không có sự việc Trần Ngọc Hùng bán xe 79V1-462.23 cho Nguyễn Văn Chiến. Ngày 07/01/2023, khi chứng thực hợp đồng tại UBND xã Vạn Phú không có mặt Hùng và Chiến. Đồng thời, Hợp đồng mua bán xe mô tô không có bản sao Chứng minh nhân dân hoặc căn cước công dân của Trần Ngọc Hùng. Tuy nhiên, cán bộ Phòng một cửa - UBND xã Vạn Phú là L.H.P vẫn tiếp nhận hồ sơ và tiến hành chứng thực hợp đồngmua bán xe 79V1-462.23 giữa Hùng và Chiến. Sau đó, hợp đồng này vẫn được UBND xã Vạn Phú chứng thực tại số chứng thực 36/2023, quyển số 01/2023-SCT/HĐ,GD.
Tại Điều 36 Nghị định số 23/2015/NĐ-CP ngày 16/02/2015của Chính phủ về cấp bản sao từ sổ gốc, chứng thực bản sao từ bản chính, chứng thực chữ ký và chứng thực hợp đồng, giao dịch quy định:
“Điều 36. Thủ tục chứng thực hợp đồng, giao dịch
1. Người yêu cầu chứng thực nộp 01 (một) bộ hồ sơ yêu cầu chứng thực, gồm các giấy tờ sau đây:
…
b) Bản sao Giấy chứng minh nhân dân hoặc Hộ chiếu còn giá trị sử dụng của người yêu cầu chứng thực;
...
2. Người thực hiện chứng thực kiểm tra giấy tờ trong hồ sơ yêu cầu chứng thực, nếu hồ sơ đầy đủ, tại thời điểm chứng thực các bên tham gia hợp đồng, giao dịch tự nguyện, minh mẫn và nhận thức, làm chủ được hành vi của mình thì thực hiện chứng thực.
3. Các bên tham gia hợp đồng, giao dịch phải ký trước mặt người thực hiện chứng thực.”
Do đó, việc Ủy ban nhân dân xã Vạn Phú tiến hành chứng thực hợp đồng mua bán xe 79V1-462.23 giữa Trần Ngọc Hùng và Nguyễn Văn Chiến tại số chứng thực 36/2023, quyển số 01/2023-SCT/HĐ,GD là sai quy định, có phần trách nhiệm của cán bộ tiếp nhận hồ sơ và cán bộ ký chứng thực.
Vi phạm này đã tạo điều kiện cho việc tạo lập các hợp đồng, giao dịch giả tạo, ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của Hùng và Chiến. Đồng thời, gián tiếp tạo điều kiện cho các đối tượng liên quan thực hiện hành vi tội phạm “Tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có”.
Để bảo đảm phòng ngừa tội phạm và vi phạm pháp luật trong công tác chứng thực hợp đồng, giao dịch trên địa bàn huyện Vạn Ninh, Viện trưởng VKSND huyện Vạn Ninh kiến nghị Chủ tịch UBND huyện Vạn Ninh chỉ đạochấn chỉnh, khắc phục những thiếu sót trong công tác chứng thực hợp đồng, giao dịchtại UBND xã Vạn Phúnói riêng vàtrên địa bàn huyện nói chung. Đảm bảo công tác công tác chứng thực hợp đồng, giao dịch được thực hiện đúng theo quy định của pháp luật và phòng ngừa vi phạm tương tự xảy ra trên địa bàn huyện.
Nguyễn Tạo